انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۳ از دقایقی پیش آغاز شده و رأی دهندگان از بین چهار نامزد باقی مانده یکی را انتخاب خواهند کرد تا حوالی ظهر روز شنبه، رییس جمهور بعدی جمهوری اسلامی ایران انتخاب و اعلام شود. در طی یکی دو هفته اخیر صحبت‌ها عمدتاً در مورد اتفاقات قبل از روز انتخابات بوده است.
در این مطلب می‌خواهیم در مورد اتفاقات بعد از اتمام رأی گیری و سوالاتی که ممکن است برایتان پیش بیاید صحبت می‌کنیم. کانالی به نام «حکومت قانون» در شبکه اجتماعی ایکس (توییتر سابق) به سوالاتی در این مورد جواب داده است.
پاسخ برخی پرسش‌های انتخاباتی صبح شنبه
۱- در چه حالتی انتخابات ریاست‌جمهوری به دور دوم کشیده نمی‌شود؟
طبق اصل ۱۱۷ قانون اساسی، کسی می‌تواند در دور اول انتخابات رئیس‌جمهوری شود که اکثریت مطلق آراء شرکت‌کنندگان، را به دست آورده باشد.
۲- اکثریت مطلق یعنی چه؟
به‌طور کلی، یعنی نصف کل آراء (۵۰ درصد آراء) + یک رأی
۳- در انتخابات ریاست‌جمهوری اکثریت مطلق چطور محاسبه می‌شود؟
مبنای محاسبه اکثریت مطلق، کل آرای مأخوذه است که این یعنی آرای صحیح + آرای باطله مأخوذه
توضیح: آرای باطله به دو دسته تقسیم می‌شود: مأخوذه (ماده ۲۵ قانون انتخابات ریاست‌جمهوری) و غیر مأخوذه (ماده ۲۶ همان قانون).
۴- تفاوت آرای باطله مأخوذه و غیر مأخوذه چیست؟
آرای باطله مأخوذه هنگام به دست آوردن حدنصاب اکثریت مطلق شمرده می‌شود.
اما آرای باطله غیر مأخوذه محاسبه نمی‌شود.
۵- مصادیق مهم آرای باطله مأخوذه کدام است؟
۱-۵-آرای سفید
۲-۵- آرای ناخوانا طبق توافق شورای نگهبان و وزارت کشور، اگر روی برگ رأی فقط نام‌هایی غیر از نام نامزد‌ها نوشته شود، (مثلاً کسی فقط بنویسد ناصر حجازی)، ناخوانا محسوب می‌شود.
۳-۵- آرایی که نام بیش از یک نامزد روی آن نوشته شده باشد.
۴-۵- آرایی که علامت‌گذاری شده باشد. (مثلاً رویش قلب کشیده شده باشد.)
۶- دانستن مصادیق، چون آرای باطله غیر مأخوذه ضرورتی ندارد، چون آنها در شمارش در نظر گرفته نمی‌شوند؛ بنابراین در حد نصاب اکثریت مطلق تأثیری ندارند.
۷- توضیح همه آنچه گفته شد با یک مثال:
۱-۷- فرض کنید در انتخابات ریاست‌جمهوری ۴ نامزد حضور دارند.
۲-۷- نامزدی که در رتبه دوم قرار گرفته، ۶ میلیون رأی به دست آورده است.
۳-۷- نامزدی که در رتبه سوم قرار گرفته، ۵ میلیون رأی به دست آورده است.
۴-۷- نامزدی که در رتبه چهارم قرار گرفته، ۲ میلیون رأی به دست آورده است.
۵-۷- تعداد آرای باطله مأخوذه (رأی سفید، ناخوانا و…)، ۳ میلیون است.
۶-۷- در این صورت نامزدی که رتبه اول را در کسب آرا به دست آورده باشد، اگر ۱۶ میلیون به اضافه یک رأی به سبد آرایش ریخته شده باشد.
رئیس‌جمهور می‌شود و الا باید در دور دوم انتخابات با نامزد دارای رتبه دوم در جلب آراء رقابت کند. به عبارت دیگر، کسی در دور اول رئیس‌جمهور می‌شود که یک رأی بیشتر از مجموع آرای نامزد‌های دیگر و آرا باطله به دست آورده باشد.
یک هفته پس از انتخابات دور نخست که در این دوره می‌شود ۱۵ تیر ۱۴۰۳.
پی‌نوشت: محاسبه حدنصاب در انتخابات مجلس شورای اسلامی متفاوت است. در آن انتخابات که شرط انتخاب شدن در دور نخست، کسب حد‌اقل ۲۰ درصد آراست، این حد نصاب بدون در نظر گرفتن آرای باطله محاسبه می‌شود.
منبع: روزیاتو
